خواص بذر کتان نیوشا
- بهبود عملکرد قلب و عروق
- ضد انعقاد خون
- تنظیم چربی خون
- تنظیم فشار خون
- تنظیم قند خون
- بهبود عملکرد کبد
- کاهش علائم سندروم روده تحریک پذیر (IBS)
- رفع یبوست
- کاهش اشتها
- تسریع کاهش وزن
- بهبود عملکرد مجاری تنفسی و ریه
- ضد افسردگی
- تسکین علائم یائسگی
- بهبود عملکرد سیستم عصبی
- بهبود عملکرد دستگاه ادراری
- ضد التهاب
- کاهش التهاب مفاصل
- ترمیم و جلوگیری از پیری پوست
- تقویت مو
عوارض جانبی بذر کتان
- مصرف خوراکی: مصرف خوراکی تخم کتان در مقادیر توصیه شده برای بسیاری از افراد بزرگسال ایمن بهنظر میرسد. بااینحال، مصرف مقدار زیاد آن همراه با آب بسیار کم میتواند باعث نفخ و گاز معده شود.
- مشکلات گوارشی: برای افرادی که عادت به خوردن مقدار زیاد فیبر ندارند، گنجاندن سریع تخم کتان در رژیم غذایی میتواند باعث مشکلات گوارشی خفیفی مثل نفخ، گاز معده، درد شکمی، حالت تهوع و یبوست شود.
- انسداد دستگاه گوارش: افراد مبتلا به انسداد روده، تنگی مری، روده ملتهب (متورم) یا فلج روده (اختلال در عملکرد حرکتی روده) باید از مصرف تخم کتان پرهیز کنند.
- بارداری: مصرف خوراکی تخم کتان در دوران بارداری ناایمن بهنظر میرسد.
- شیردهی: عوارض جانبی احتمالیِ کم اهمیتی وجود دارند که بر شیردهی یا نوزاد اثر میگذارند. اگرچه تخم کتان سمّی نیست، اما بهدلیل اثر استروژنیاش، در دوران شیردهی آن را بهصورت متعادل مصرف کرده و از مصرف طولانی مدت آن پرهیز نمایید. توصیه میشود قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.
- کودکان: مصرف تخم کتان نیوشا بهدلیل اثر استروژنی آن، به کودکان زیر 12 سال توصیه نمیشود.
- دیابت: براساس برخی شواهد، تخم کتان میتواند قند خون را کاهش دهد. پس، ممکن است اثر برخی از داروهای دیابت را افزایش دهد و قند خون تا حد زیادی افت کند. بنابراین، اگر مبتلا به دیابت هستید و تخم کتان مصرف میکنید، قند خون خود را در فواصل زمانی نزدیک کنترل کنید.
- فشار خون بالا: تخم کتان نیوشا ممکن است فشار خون دیاستولیک (عدد پایینی) را کاهش دهد.
- فشار خون پایین: بذر کتان و روغن کتان ممکن است فشار خون دیاستولیک (عدد پایینی) را کاهش دهد. به لحاظ تئوری، مصرف تخم کتان و روغن بذر کتان ممکن است باعث افت بیش از حد فشار خون در افراد با فشار خون پایین شود.
- شرایط حساس به هورمون مانند سرطان سینه، سرطان رحم، سرطان تخمدان، اندومتریوز یا فیبروئیدهای رحمی: تخم کتان ممکن است تا حدی شبیه هورمون استروژن عمل کند. به همین دلیل، این نگرانی وجود دارد که شرایط حساس به هورمون را بدتر کند.
- سرطان پروستات: در مورد اینکه آیا بذر کتان یا روغن آن اثری بر پروستات یا خطر ابتلا به سرطان پروستات دارد یا خیر، شواهد ضد و نقیضی وجود دارد.
- تری گلیسرید بالا: این دانه ی تا حدودی چربیزدایی شده (تخم کتان با آلفا-لینولنیک اسید کمتر) ممکن است میزان تری گلیسرید خون را افزایش دهد. پس، اگر تری گلیسرید خون شما خیلی بالا است، تخم کتان چربیزدایی شده مصرف نکنید.
- آلرژی: گاهی، مصرف این دانه یا روغن آن باعث بروز واکنش آلرژیزا میشود.
کاربرد بذر کتان نیوشا در طب سنتی
از زمان یونان و مصر باستان، از بذر کتان بهعنوان یک منبع غذایی و ملیّن طبیعی استفاده میکردند. در طب سنتی تونس، از بذر کتان نیوشا برای سرفه، آسم، سرخک، یبوست و گاستریت (ورم معده) استفاده میشود. پزشکان طب یونانی مزاج این دانه را گرم و خشک و مزاج روغن آن را گرم و تر توصیف کردهاند.
بیشتر بدانید:
- برای جذب حداکثر مواد مغذی، توصیه اکثر متخصصین تغذیه مصرف این دانه بهشکل آسیاب شده است تا بصورت کامل! زیرا شکل آسیاب شده آن راحتتر هضم میشود. تخم کتان کامل ممکن است از روده به صورت هضم نشده عبور کند که بهمعنی عدم دریافت تمام مواد مغذی آن است. بذر کتان آسیاب شده را میتوان بهتنهایی خورد؛ روی غلات، ماست و سایر موادغذایی پاشید یا در پختوپز استفاده کرد.
- مانند سایر منابع فیبر، تخم کتان نیوشا را هم باید با مقدار زیادی آب یا مایعات دیگر مصرف کرد.
- از دیرباز، در ایران، از تخم کتان قهوهای تفت داده شده در غذاها استفاده میکردهاند.
- آژانس نظارتی مکملهای دارویی آلمان (کمیسیون E) استفاده از تخم کتان را برای یبوست و التهاب پوست تأیید کرده است.
- تخم کتان نیوشا اساساً حاوی لعاب و روغن است. لعاب استخراج شده از آن را به ملیّنها و شربتهای سرفه اضافه میکنند.
- اگر روغن بذر کتان نیوشا با غذا مصرف شود، راحتتر جذب بدن میشود.
- این دانه مزه بسیار لعابی (موسیلاژی) دارد اما کاملاً بدون بو است.
- منبع شناختهشده اسیدهای چرب چند غیراشباع اُمگا-3، ماهیان آبهای شور هستند، اما این دانه نیز منبع گیاهی مهم ALA (اسید چرب اُمگا-3) است و نسبت اُمگا-6 به اُمگا-3 پایینی دارد. همچنین، برای حفظ تعادل پروفایل لیپید سرم خون (کلسترول، LDL، HDL، تری گلیسرید و …) مفید است. بنابراین، این دانه میتواند جایگزین مناسبی برای منابع اسیدهای چرب چند غیراشباع اُمگا-3 باشد، بهخصوص برای گیاهخواران، افرادی که به ماهی حساسیت دارند و یا آنهایی که زیاد به غذاهای دریایی دسترسی ندارند.
- روش نگهداری تخم کتان: تخم کتان نیوشا باید دور از نور، در ظرف دربسته نگهداری شود.
- این دانه آسیاب شده سریع اکسید (رَنسید یا فاسد) میشود و فاسد شده بو و طعم بدی دارد. پس، برای اینکه دانه آسیاب شده سریع فاسد نشود، آن را در فریزر یا یخچال نگهدارید.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.